Sociaal beleid en inkomensongelijkheid

Overheidsbeleid beïnvloedt de inkomensverdeling op veel manieren. In de afgelopen drie decennia is het overheidsbeleid in tijden van recessie ten koste gegaan van de onderkant van de inkomensverdeling. Bezuinigingen, gericht op het bereiken van begrotingsevenwicht tijdens de crises van de jaren tachtig en negentig, hebben geleid tot lagere minimumlonen en lagere uitkeringsniveaus. Ook structurele hervormingen van de verzorgingsstaat - veelal gericht op het stimuleren van arbeidsparticipatie - ondergraven de inkomensoverdracht van rijk naar arm. Door gedragseffecten zijn minder mensen afhankelijk van een uitkering, maar mensen met een uitkering hebben eronder te lijden gehad. Alle inkomensgroepen zijn in de loop der jaren flink minder inkomstenbelasting gaan betalen. De herverdelende werking van de progressieve inkomstenbelasting wordt teniet gedaan door belastingen op consumptie en ziektekostenpremies, die in de loop der jaren steeds regressiever zijn geworden. Uit OESO-cijfers blijkt dat de herverdelende werking van de Nederlandse verzorgingsstaat is afgenomen, al wordt dit niet door alle bronnen bevestigd. Nederland scoort qua herverdeling gemiddeld in OESO-perspectief.